OSI Modeli

Siber güvenlik alanında çalışan herkesin en azından internetin nasıl işlediğini anlaması zorunludur. Bu yazımda internetin temel taşı OSI Modeli ile ilgili biraz bilgi vereceğim.

Nedir bu OSI Modeli?

Bilgisayarlar aracılığıyla bilgi paylaşımının ilk başladığı zamanlarda, her firma bilgi paylaşımı için kendi yöntemini kullanıyordu. Bu yüzden farklı firma ya da üreticiler arasında iletişim olmuyordu. İşte bu sorunu ortadan kaldırmak için OSI Modeli geliştirildi.

OSI Modeli farklı firmaların ağları arasında iletişim kurmayı kolaylaştırıyor. Bu modeli referans almak zorunlu değildir, isterseniz kendi ağ sisteminizi de kurabilirsiniz fakat diğer ağlarla iletişim kurmak çok zor olacaktır.

OSI Modeli 7 katmana ayrılmıştır. Her bir katmanın görevi farklıdır ve her katman bir üst katmana hizmet vermektedir.

Yukarıdaki resimde görüldüğü gibi göndermek istenen veri her bir katmandan sırayla geçer ve her bir katmandan geçerken o verinin düzgün bir şekilde gönderilmesi için veriye bilgiler eklenir.

OSI modeli çift yönlü çalışır. Yani gönderen taraf bilgiler eklerken veriyi alan taraf bilgileri çıkarır.

1.Physical Layer(Fiziksel Katman)

Bu katman verinin nasıl elektriğe dönüştürüleceğini ve aktarılacağını tanımlar.

Veriyi gönderen taraf bitleri elektrik sinyallerine dönüştürüp kablolara aktarırken veriyi alan taraf elektrik sinyallerini tekrardan bitlere çevirir.

Hub: Fiziksel katmanda çalışan çok basit bir cihazdır. Görevi sadece aldığı sinyalleri ağdaki herkese göndermektir .

2.Data Link Layer(Veri İletim Katmanı)

Wikipedia’ de bu katman gayet güzel açıklanmış. Özetlemek gerekirse:

Veri iletim katmanı düğümden düğüme veri transferini sağlar. Fiziksel katmandan dolayı oluşan hataları belirler. Fiziksel olarak bağlı iki cihaz arasında bağlantı kurma ve bağlantıyı kapatma protokollerini belirler.

IEEE 802 veri katmanını iki alt katmana ayırır:

• Media Access Control (MAC) Layer: Hata kontrol kodu(CRC), alıcı ve gönderenin Mac adreslerini gönderilmek istenen veriye ekler.
• Logical Link Control (LLC) Layer: Network katmanı protokollerinin belirlenmesinden sorumludur ve en önemli görevlerinden biride bozuk giden veya ulaşmayan veri pakatlerini karşı tarafa tekrar göndermesinden sorumludur.

Switch: Veri iletim katmanında çalışır. Kendisine gelen veriyi Mac adresi yardımıyla sadece istenilen cihaza gönderir. Hub ile kıyasladığımızda çok daha gelişmiş bir cihazdır.

3.Network Layer(Ağ Katmanı)

Ağ katmanı, veri paketinin farklı bir ağa gönderilmesi gerektiğinde yönlendiricilerin kullanacağı bilginin eklendiği katmandır. IP, ICMP, ARP protokolleri bu katmanda çalışır. Bu katmanda veriler paket olarak taşınır.

Bu katmanda iki istasyon arasında en uygun yoldan verinin iletimi kontrol edilir. Bu katman sayesinde verinin yönlendiriciler (router) aracılığıyla yönlendirilmesi sağlanır.

Ağ aşamasında mesajlar adreslenir ayrıca mantıksal adresler fiziksel adreslere çevirilir. Bu aşamada ağ trafiği, yönlendirme gibi işlemler de yapılır.

Router: Ağ katmanında çalışır. Gelen veriyi IP adresine göre yönlendirir.

4.Transport Layer(Taşıma Katmanı)

Taşıma katmanı, üst katmandan gelen veriyi ağ paketi boyutunda parçalara böler. Verilerin bozulmadan karşı tarafa gönderilmesinden sorumludur.

TCP, UDP, SPX protokolleri bu katmanda çalışır.

5.Session Layer(Oturum Katmanı)

Oturum katmanı, bilgisayarlar arasındaki bağlantının kurulması, kullanılmasını ve bitirilmesinden sorumludur. Çalıştırdığımız uygulamalar oturum katmanı sayesinde birbiriyle karışmaz.

NetBIOS, RPC, Named Pipes ve Socket gibi protokoller bu katmanda çalışır.

6.Presentation Layer(Sunum Katmanı)

Paylaşılan verinin bilgisayarlar tarafından okunabilmesi/anlamlandırılabilmesi için verinin ortak bir formata dönüştürülmesi gerekmektedir. Presentation katmanı verinin bilgisayarlar tarafından anlamlı olması için gerekli dönüşümleri yapar. Ayrıca verilerin şifrelenmesi ile bu katman ilgilenir. Bu katman genel olarak yazılım ile ilgilidir.

GIF, JPEG, TIFF, EBCDIC, ASCII vb. bu katmanda çalışır.

7.Application Layer(Uygulama Katmanı)

Bu katman kullanıcı ile ağ arasında bir arabirim sağlar. Uygulamaların ağ üzerinde çalışması sağlanır.

Telnet, FTP, TFTP, SMTP, SNMP, HTTP, DNS  bu katmanda çalışır.

Bu yazımda OSI modelini az çok anlatmaya çalıştım. Kesinlikle araştırmaya değer bir konu. Zamanınızı ayırıp araştırmanızı öneririm.